Σχολική φοβία και πως την αντιμετωπίζουμε

Μαμά δεν θέλω να πάω σχολείο… Μη πάμε σχολείο νομίζω είμαι άρρωστος/η… Σε παρακαλώ μη με πας σχολείο… Μερικές από τις εκφράσεις που συνήθως μπορεί να ακούσουμε από τα παιδιά μας είναι και οι παραπάνω. Εκφράσεις όμως που συνοδεύονται από γκρίνια, προσπάθεια να καθυστερήσουμε την αναχώρηση, κλάματα και σε πιο ακραίες περιπτώσεις κρίσεις πανικού/άγχους που συνοδεύονται συνήθως από εμετό, ημικρανίες, υπερδραστηριότητα κλπ. Το σκηνικό μπορεί να μεταφερθεί και στην πόρτα του σχολείου, με την εικόνα ενός παιδιού που δεν μπορεί να αποχωριστεί τους γονείς του, που κλαίει και δεν συνεργάζεται. Αυτές οι αντιδράσεις είναι φυσιολογικές κατά το στάδιο της προσαρμογής και απαιτείται υπομονή, ψυχραιμία και σταθερότητα από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Όταν όμως η άρνηση του παιδιού είναι έντονη, επίμονη, αμετακίνητη και σταθερή (στο χρόνο) το θέμα απαιτεί διερεύνηση αφού φεύγουμε από το στάδιο της προσαρμογής. Ειδικά στην περίπτωση κατά την οποία έχουμε διερευνήσει όλους τους εξωτερικούς παράγοντες (συμμαθητές, δάσκαλοι και γενικότερο σχολικό περιβάλλον). Σχολική φοβία και πως την αντιμετωπίζουμε είναι το σημερινό μας άρθρο και θα αναφερθούμε σε μία ειδική παιδική φοβία.

Είναι μια διαταραχή η οποία ανθίζει έντονα τα τελευταία χρόνια λόγω των αυξανόμενων απαιτήσεων από τους γονείς, τα σχολεία καθώς και την πολύωρη παραμονή των παιδιών από μικρή κιόλας ηλικία εκτός του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί αρνείται συστηματικά να πάει στον παιδικό σταθμό ή στο σχολείο του και συνήθως συνδυάζεται και με χαμηλές επιδόσεις. Παρουσιάζεται συνήθως σε μοναχοπαίδια αλλά και παιδιά που περνούν μεταβατικό στάδιο όπως από τον παιδικό σταθμό στο νηπιαγωγείο, από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό κλπ. Σημαντικά δείγματα της συγκεκριμένης διαταραχής είναι η αδυναμία συγκέντρωσης, επαναλαμβανόμενοι νυχτερινοί εφιάλτες, έντονες ημικρανίες, στομαχόπονος, τάση για εμετό, μειωμένη όρεξη για φαγητό και διάρροιες.

Συνήθως το παιδί που έχει σχολική φοβία προσπαθεί να βρει τρόπους για να αποφύγει να πάει στο σχολείο και επικαλείται αρκετούς λόγους όπως προβλήματα με τους συμμαθητές του, προβλήματα με τα μαθήματα, προβλήματα με τους δασκάλους του κλπ. Είναι πολύ δύσκολο όταν είσαι γονιός να μπορέσεις να διαχωρίσεις το “στάδιο προσαρμογής” με την “σχολική κούραση” του παιδιού καθώς και την “σχολική φοβία”. Ουσιαστικά όλα αυτά μαζί έχουν σχετικά τα ίδια συμπτώματα και με τους γρήγορους ρυθμούς της ζωής στο γονεϊκό μάτι ο διαχωρισμός είναι δύσκολος.

Πως θα αντιμετωπίσουμε τα παραπάνω;

1. Δίνουμε κίνητρο στο παιδί μας να γίνει όσο το δυνατόν πιο αυτόνομο και ανεξάρτητο γίνεται.
2. Εάν βλέπουμε από τα 2,5 έτη και μετά τέτοιου είδους στοιχεία, ξεκινάμε παιδικό σταθμό ώστε να βοηθήσουμε στο να μειωθεί η εξάρτηση με την μαμά ή τον μπαμπά.
3. Μιλάμε με τον δάσκαλο και παιδαγωγό του παιδιού μας ώστε να έχουμε κοινή γραμμή αντιμετώπισης. Οι δάσκαλοι οφείλουν να τροποποιήσουν την παιδαγωγική τους ώστε οι ίδιοι να μην αποτελούν το αντικείμενο του φόβου!
4. Προσπαθούμε να βρούμε από που πηγάζει το αυξανόμενο άγχος του παιδιού μας (κακές συμπεριφορές στο σχολείο; μαθησιακές δυσκολίες; υπερβολική εξάρτηση και άγχος αποχωρισμού; δυσάρεστα γεγονότα μέσα στην οικογένεια;).
5. Οι δύο γονείς πρέπει επίσης να έχουν κοινή γραμμή στην συμπεριφορά τους ώστε να υποστηρίξουν το παιδί τους όσο το δυνατόν καλύτερα.